عمران ساختمان

آسانسور

آسانسور و ایمنی

آسانسور یکی از وسایل حمل و نقل عمومی پر مصرف است که در کشور ما با پیشرفت بلندمرتبه سازی در چند دهه اخیر، استفاده از آن گسترش یافته است.

با نگاهی به عملکرد آسانسورهای نصب شده و همچنین درحال اجراء این نکته ضروری می نمایاند که به بحث ایمنی آسانسور توجه بیشتری گردد.

حوادث آسانسور در چند سال گذشته، نشان می دهد که با استفاده از لوازم و قطعات غیر استاندارد ونصب غیر اصولی آسانسور، توسط افراد وگروههای غیر متخصص و همچنین سرویس ونگهداری نامرتب و غیرصحیح آسانسورهای در حال کار، شاهد افزایش ضایعات وخسارات در اینگونه آسانسورها هستیم.

البته با همت وکوشش سندیکای محترم آسانسور و هماهنگی وزارتخانه صنایع، مجموعه مقررات کیفیت و کنترل ایمنی، در چند سال گذشته تدوین گشته ودر حال اجراء و نظارت در چند شهر بزرگ کشورهستیم.

براساس آمار منتشرشده، در پنج سال گذشته که این نظارت وکنترل صورت گرفته است به جرات می توان گفت هیچگونه سانحه ای که باعث تلفات جانی ومالی گردد، نشده است.

بایستی به این مقوله توجه داشت که نصب صحیح و اصولی آسانسور، به همراه طراحی مناسب، نه تنها موجب بالابردن کیفیت وضریب ایمنی در آسانسور می گردد، بلکه به خاطر کارامدی بهتر آسانسور، موجب بازدهی بیشتر و کاهش هزینه های غیر ضروری، برای خریدارن و مصرف کنندگان محترم می گردد.

لذا شایسته است طراحان، مهندسین وپیمانکاران محترم، که در زمینه ساختمان وبناهای بلند فعالیت دارند ضمن درنظر گرفتن کیفیت وایمنی و انتخاب افراد مجرب ومتخصص درخرید آسانسور، با حمایت از موسسات، تولیدکنندگان و شرکتهای که، سعی در ساخت آسانسور قابل قبولتری هستند یاری هرچند کوچکی، در وضعیت ساماندهی کیفیت ساختمان وسازه های بلند بردارند.

کارهای اجرائی کارفرما هنگام اجرا آسانسور در ساختمان

- کارهای اجرائی کارفرما هنگام اجرا آسانسور در ساختماننگهداری آسانسور و مشکلات پیرامون آن در کشور ما تعداد زیادی آسانسور وجود دارد که عمر بسیاری از آنها به بالای 25 سال می رسد وآن چه که در این ارتباط مشخص است وجود هزاران آسانسور در حال کار می باشد که به دلیل عدم توجه به اهمیت سرویس ونگهداری دارای عملکرد مناسب وایمن نیستند بدیهی است با توجه به این که امکان کنترل توسط بهره برداران از آسانسور وجود ندارد شرایط سرویس ونگهداری باید به گونه ای باشد که اطمینان کامل استفاده کنندگان از آن را به همراه داشته ودراین صورت است که می توانیم آسانسور را وسیله ای قابل اعتماد وایمن بدانیم لیکن عدم توجه به این نکته که آسانسور هم مانند هر مکانیزم صنعتی نیاز به مراقبت وسرویس ونگهداری دارد ممکن است انسان را از تفکر در این زمینه باز دارد تا جائیکه متاسفانه بسیاری از بهره برداران آسانسور در کشور ما تنها در موقع خرابی آسانسور نسبت به وجود سرویس کار احساس نیاز می کنند ومادامی که آسانسور بدون مشکل در حال کار می باشد بازرسی منظم آن را به ورطه فراموشی می سپارند. عدم آگاهی استفاده کنندگان از آسانسور در خصوص حوادث احتمالی ، عدم وجود قوانین مستحکم در خصوص بازرسی ادواری و همچنین عدم اعتماد به شرکت های سرویس دهنده مواردی هستند که انگیزه های بهره برداران را در خصوص نگهداری آسانسور تحت تاثیر قرار داده است. اما اگر قبول کنیم سرویس ونگهداری صحیح و به موقع آسانسور تضمین کننده ایمنی آن می باشد باید راهکارهای اصولی و مناسبی را برای آن در نظربگیریم.

- ضد زنگ آهن کشی

- دیوار کشی دورتادور چاهک آسانسور بعد از نصب ریل و درب

- سفید کاری دیوارهای داخلی چاهک و مسدود کردن کلیه منافذ

- سفید کاری آستانه درب

- نصب قلاب زیر طاق اتاق آسانسور با تحمل بار ۱۵۰۰ کیلو گرم

- نصب کابل و جعبه سه فاز در اتاق آسانسور

- اجرا چراغ تونلی

- روشنائی موتور خانه

- اجرا هواکش 40در40 داخل اتاق آسانسور

- اجرا چاه ارت

- بنائی ته چاهک و اجرا سکو ته چاه ‍

- اجرا بتون بعد از تهیه موتور آسانسور

- رنگ آمیزی درب های طبقات

- اجرا دریچه چاهک آسانسور در موتور خانه

* مسئولیت تحمل نیروهای وارده بر دیوارههای آسانسور وبتون بالا واستقامت کف چاهک بر عهده مهندس ناظر ساختمان می باشد.

دستورالعمل حرکت کابین در زمان قطع برق

1-ابتدا کلید اصلی برق را قطع کنید.

2-دسته ترمز روی گیربکس را به سمت راست یا چپ گردانده تا ترمز آزاد شود.(مراقب باشید در این حال فولی گیربکس آزاد می شودوکابین با سرعت زیاد حرکت می کند برای کنترل سرعت کافیست دسته ترمز به حالت اول برگردانده شود.)

3- بادست فولی اصلی را پس از آزاد شدن ترمز گردانده تا کابین به راستای یک طبقه برسد. دراین حالت افراد می توانند ازداخل کابین خارج شوند.

- راستای طبقه با رنگ روی سیم بکسل علامت گذاری شده است .

4-کلید اصلی برق مجددا وصل شود تادر صورت وصل برق شبکه آسانسور بتواند کار کند.

آسانسور و انواع آن تعریف ساده آسانسور: وسیله ای جهت حمل و نقل افراد و یا کالا، که به صورت عمودی در یک ساختمان حرکت می کند را آسانسور می گویند. آسانسور ها را می توان از نظر وبا توجه به نیاز ساختمان و مجتمع از آن استفاده می گردد. مهندسین محترم طراح ساختمان، با مد نظر گرفتن نوع مصرف و همچنین ترافیک ساختمان، انواع آسانسور و تعداد آن را محاسبه می نمایند. جدولی نیز برای محاسبه ترافیک ساختمان های مسکونی و انتخاب تعداد آسانسور ها وجود دارد. که در مطالب بعدی خدمتتان ارائه خواهم نمود. آنچه که در یک ساختمان درباره محل نصب آسانسور می بایست بدانیم در آسانسور های متداول امروزی که سرعت آسانسور در حدود یک متر بر ثانیه می باشد. نکات و مواردی را در اجرای ساختمان می بایست پیش بینی کرد که به اجرای صحیح و اصولی آسانسور کمک خواهد نمود . بدیهی است که عملیات ساختمانی و ایمنی کارکرد آسانسور نیز به شکل مطلوب تری انجام خواهد پذیرفت. الف : چاله آسانسور در پائین ترین ایستگاه که معمولا، محل نصب اولین درب آسانسور می باشد. نیاز است که از کف تمام شده این طبقه فضایی به اندازه 160 سانتی متر در عمق آسانسور، ایجاد گردد. این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها (ضربه گیرها ) ، لوازم گاورنر سقوط ، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار سکوی ضربه گیر خواهد بود . در این محل فضای خالی ای وجود خواهد داشت که تقریبا مکعبی به ابعاد 60*50*100سانتی متر را می سازد که به این فضا اصطلاحا << فضای جان پناه >> می گویند. هنگامی که سرویس کار آسانسور جهت سرویسهای دوره ای نگهداری و یا تعمیرات به چاله آسانسور مراجعه می نماید اگر به طور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویسکار می تواند از فضای جان پناه جهت نجات جان خود استفاده نماید. در گذشته ارتفاع این قسمت از چاهک را کمتر از 160 سانتی متر در نظر می گرفتند که موجب نارساییهایی در کار آسانسور و یا حوادث نا خوشایند برای سرویسکار می گردید . و در مورد ساختمانهای ی قدیمی که فضای لازم را ندارند جهت پیشگیری بهتر است قبل از ورود سرویسکار به چاله آسانسور از یک سکوی پر تابل فلزی استفاده گردد. ب) اورهد چاهک آسانسور در طبقه آخر که محل استقرار آخرین درب آسانسور می باشد، فاصله اورهد ( طاق بالای چاله آسانسور ) تا کف طبقه آخر حداقل به فاصله ای به ارتفاع ۳۷۰ سانتی متر نیاز دارد. یعنی به صورت ساده تر از کف طبقه آخر تا طاقی که بتون ریزی می گردد و موتور آسانسور بر روی آن قرار می گیرد، به ارتفاع ۳۷۰ سانتی نیاز دارد. البته سازندگان آسانسور یا ساختمان ساز های محترم به طور متوسط بین اعداد ۳۸۰ تا ۴۰۰ سانتی متر این ارتفاع را در نظر می گیرند. این ارتفاع نیز فضای جان پناهی برای سرویس کار آسانسور که بر روی کابین کار می کند ایجاد مینماید.و همچنین خود کابین نیز دارای لوازم و قطعاتی است که از اتاقک کابین بلند تر بوده ونیاز به این فضا دارد. موتورخانه: اتاق موتور خانه آسانسور می بایست دارای مشخصاتی باشد که موجب استفاده بهینه از آسانسور گردد. سکوی موتور آسانسور محل استقرار موتور، گیربکس و گاورنر سقوط می باشد، این سکو می بایست از بتون مسلح تشکیل شده باشد. این بتون خاصیت ارتجاعی لازم را جهت تکان های آسانسور و همچنین استحکام لازم جهت کل وزن آسانسور در زمان سقوط را داراست. همچنین پلکانی برای سهولت دسترسی به موتور آسانسور در کنار این سکو الزامی است. عرض و طول اتاق موتور خانه آسانسور با توجه به نقشه ساختمان و راه پله ها می بایست طوری انتخاب گردد که فضای لازم برای نصب تابلو فرمان و باز و بسته کردن درب آن، همچنین گنجایش لازم جهت گردش هوا برای خنک کردن موتور و تابلو فرمان تعبیه گردد. فاصله مناسبی بین موتور و دیواره ها نیاز است. فاصله وسایل گردان آسانسور ( مانند گاورنر) و فلکه های موتور آسانسور با دیوارها می بایست حداقل 50 الی 70 سانتیمتر باشد. نیاز به دریچه هوا به ابعاد 40 * 40 سانتیمتر نیز مشهود می باشد برای بالاتر رفتن کیفیت گردش هوا، نصب یک فن نیز توصیه می گردد ارتفاع سقف موتور خانه از روی سکو حداقل 180 سانتیمتر می باشد. که موجب سهولت در تعمیرات آتی همچنین بازدید های دوره ای گردد. قلابی با تحمل 1500 کیلوگرم در سقف این موتور خانه می بایست تعبیه گردد.

کاربری در چند گروه تقسیم نمود که عبارتست از

-1آسانسور های مسافربر

-2 آسانسور های باربر

-3 آسانسور های ترکیبی باربر مسافربر

-4 آسانسور های بیمار بر( برانکارد بر)

5 -آسانسور های ماشین بر

-6 آسانسور های غذا بر

-7 آسانسور های نامه بر

و از نظر نیروی حرکتی آن به مدل های:

-1 کششی و یا سیم بکسلی

- 2 هیدرولیک

3 -چرخ دنده ای تقسیم نمود.